Hulp vragen maakt sterk
"Tough times create strong men, strong men create easy times. Easy times create weak men, weak men create tough times…"
- G. Michael Hopf, Thow Who Remain, 2016
Het is confronterend om te zien in welke tijd we leven. Na een lange periode waarin de maatschappij tamelijk voor de wind leek te gaan komen we in een periode die moeilijker, taaier en weerstandiger lijkt. Een periode waarin we voor vraagstukken worden gesteld die méér vragen dan waar we eerder voor hebben gestaan. Dat is op zijn minst uitdagend en in sommige gevallen ook gewoonweg onmogelijk om in ene goed beet te pakken. Dat is volgens mij ook niet wat moet; een vraag in ene goed beantwoorden of in ene weten hoe je de juiste actie in zet. Het gaat er om dat de vraag wordt omarmd, wordt doorgrond op waar hij ontstaan is en juist vanuit díe grond wordt beantwoord. Dat kan dus ook betekenen dat een eerste reactie op een vraag is: "…dat weet ik niet, dat moet ik opzoeken, daar kom ik op terug". Het is een reactie die volgens mij heel chique is om te geven, omdat het je intentie laat zien van het wel wíllen beantwoorden, maar je nu voor de onmogelijkheid voelen te staan óm te antwoorden. Juist die zinsnede die ik ooit voor het eerste hoorde van mijn docent bestuursrecht mr. B.K. (Ben) Olivier, lijkt nu passender dan ooit.
"…dat weet ik niet, dat moet ik opzoeken, daar kom ik op terug"
Vele korte en minder korte videofragmenten komen mij regelmatig voorbij op LinkedIn, Youtube en andere sociale platforms van bijvoorbeeld Pieter Omtzigt. Een voorvechter(?) van het juiste vrije en eerlijke woord. Of is dat slechts wat het lijkt? Het lijkt fascinerend om te zien hoe de heer Omtzigt een onaflatende energie toont om inhoud en proces aan elkaar te binden om te komen tot eerlijke antwoorden. Okay en dan kijk ik even verder. Door een oppervlakkig oordeel te vellen op alleen wat ik zie zou ik zomaar verblind kunnen raken. Want wie stemde er in de tijd voor een soepel toeslagensysteem? Stemde enige tijd daarna voor een rigide fraude aanpak en is strijdt nu voor verlichting? Exact dat is één en dezelfde persoon. Een goed of fout zie ik zozeer niet. Ik denk dat ook deze actiegerichte politicus het beste wenste en niet kon overzien waartoe de wetgeving zou reiken; ver en impactvol. Vanuit mijn positieve basishouding hoop ik dit maar. Het zou mij gigantisch teleurstellen als het anders is.
Maar okay, zijn
houding op dit moment is goed. Goed om de fouten met de oh-zo-grote impact beet
te pakken en het proberen op te lossen! Nog mooier was het als hij ook aan had gegeven welke rol van zoeken naar de juiste gedraging hij daar zelf in had, maar zijn actiegerichte houding om de troep op te lossen vind ik prijzenswaardig!
Okay kijk nu eens
naar het geheel als de toeslagenaffaire, de aardverzakkingen in Groningen, de
stikstof affaire. Wat lijkt daar te gebeuren? Waardoor ontstaan de
gepolariseerde kampen in Nederland? Het niet geven van heldere antwoorden ligt
hierin aan de basis. Kent u de woorden "daar heb ik geen actieve
herinnering aan" nog? Het is in de verste verte een antwoord waarvan ik
niet denk dat ik er ooit op zou zijn gekomen om zoiets te zeggen. Wat zeg je
hier überhaubt eigenlijk? Waarom zou je niet gewoon stellen dat je door de
vraagstelling in bent gaan zien dat je verkeerde afslagen in keuzes hebt
gemaakt. Geen besluiten hebt genomen die nopen tot het juiste resultaat.
Besluiten die maatschappelijk niet de juiste impact hebben.
Als ik een fout maakt waarop men mij wijst, dan zorg ik ervoor dat ik reflecteer op mijn eigen gedrag en kom met een voorstel hoe ik het beter kan doen. Als ik dan eerlijk antwoord hoe ik het verkeerd heb gedaan en hoe dat zo heeft kunnen ontstaan en men dan alsnog mij mijn aanpak wil laten uitvoeren; pas dán kun je spreken over de draagkracht die een leider nodig heeft.
Men geeft in de huidige tijd veel worden op een vraag terug, maar géén antwoorden. Antwoorden die zouden wellicht nog niet eens de lading van de vraag hoeven dekken, maar wel aangeven hoe daadkrachtig men gericht is op het bereiken ván een antwoord. Geen enkele politicus heb ik in de voorbije periode overduidelijk horen zeggen: "u heeft een uiterst terechte vraag, uw vraagstelling scherpt mijn actiegerichtheid om erachter de komen hoe het antwoord hierop zou moeten luiden. Ik vind het heel erg lastig dat ik u dat antwoord nu nog niet kan geven, omdat ik de kennis er simpelweg nog niet over heb en dat maakt mij onzeker. Ik ga nu echter op zoek naar het juiste feitenrelaas, informeer u daarover en kom met gepaste stappen om … etc". Dat zou heel mooi zijn, het gebeurt echter niet. Er worden nauwelijks hulpvragen geuit. Er wordt niet aangegeven door vele mensen (en dan doel ik niet alleen op politici, maar ook hooggeplaatste leiders in organisatie e.d.) dat zij nog even geen antwoord hebben. Blijkbaar wordt daar een kwalificatie van zwakte aan toegekend. Maar waarom toch?
De vele situaties waarin dergelijke antwoorden uitblijven, hoor ik de man of vrouw die tot antwoorden wordt gevraagd niet zeggen: "dat weet ik niet, dat moet ik opzoeken, daar kom ik op terug" om er dan vervolgens ook goed beslagen ten ijs op terug te komen! Want alleen de stelling: "dat neem ik mee, ik kom erop terug" toont weinig hongerigheid naar een poging om tot een juist antwoord te komen. En juist dit zou goed zijn. Geef aan waar je verlegen zit om informatie, verlegen om handelingsmogelijkheden vanuit je ervaring, verlegen om het juiste antwoord om je schaamte aan te duiden, verlegenheid omdat je gewoonweg zo nu en dan ook maar een mens bent die niet alles hoeft te weten. Daar draait het immers ook niet om; alles moeten weten. Een goede leider hoeft niet alles te weten! Een goede leider weet alleen wél op een eerlijke, authentieke en daadkrachtige wijze aan te kunnen geven waar hij op dat moment géén antwoord op heeft. Gevolgd door de aanpak hoe hij binnen afzienbare tijd ervoor gaat zorgen wél een antwoord en voorgestelde aanpak te hebben om die te kunnen presenteren.
Realiseer je dat je veelal altijd put uit je ervaring. Die momenten die je nog niet eerder hebt meegemaakt, vormen geen onderdeel van die ervaring. Het gaat dan niet om je praktijkervaring, maar om het vermogen om je wendbaar op te stellen en in diezelfde onbevangenheid (als toen je nog hard werkte naar méér ervaring aan het aller begin) ervaring op te doen en je weg naar succes te zoeken.
Heb je eens zin om samen met mij in de spiegel te kijken en hier eens over te sparren? Je weet mij te vinden.
Grote groet,